Leczenie przeziębienia - 5 najczęściej popełnianych błędów

Autor: Anna Guttman - artykuł pochodzi z miesięcznika "Zdrowie", Marcin Książkowski

Pęka ci głowa, drapie w gardle, stale pokasłujesz i trudno ci oddychać przez zapchany nos… Zanim przeziębienie na dobre się rozwinie, wychodzisz z apteki z siatką leków, żeby zaserwować chorobie uderzeniową dawkę. Błąd - łatwo o przedawkowanie, bo te same substancje wchodzą w skład różnych tabletek i syropów. Jak rozprawić się z przeziębieniem i nie popełnić przy tym błędów? Pomoże ci w tym przygotowane przez nas zestawienie najczęściej stosowanych leków na przeziębienie i grypę.

Leki na przeziębienie - nie dubluj ich

Preparaty na przeziębienie zawierają z reguły te same substancje lecznicze: paracetamol, kwas acetylosalicylowy (aspiryna), ibuprofen, pseudoefedryna – ale pod różnymi nazwami handlowymi. Dlatego jeśli nie przeczyta się uważnie składu specyfiku, łatwo można je przedawkować. Często bowiem sięgamy po jeden lek zbijający gorączkę, po inny na kaszel, po jeszcze inny działający ogólnie na różne objawy przeziębienia, a każdy z nich zawiera dokładnie tę samą substancję czynną. Jedyna rada – czytajmy informację na opakowaniu leku, bo przedawkowanie może mieć groźne następstwa. Częstym błędem jest też stosowanie preparatów zawierających składniki o przeciwnym działaniu, np. łączenie leku złożonego, który łagodzi m.in. kaszel suchy, z syropem wykrztuśnym. Żeby uniknąć takich pomyłek, warto poradzić się farmaceuty, opisując dokuczające nam objawy. Dotyczy to zwłaszcza leków złożonych, których jest na rynku coraz więcej. Pomoże ci tym również przygotowana przez nas TABELA na końcu artykułu.

Katar - nie nadużywaj kropli do nosa

Początkowo niewątpliwie przynoszą ulgę – krople obkurczają naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa i ułatwiają przepływ powietrza, więc lżej jest oddychać. Jednak już po kilku dniach receptory powodujące obkurczanie naczynek zaczynają coraz słabiej reagować na lek, zaś zwiększanie jego dawki prowadzi do zmian w błonie śluzowej nosa. W ich efekcie pojawia się bardzo trudny do opanowania tzw. katar polekowy – krople, które miały zwalczać katar, stają się jego przyczyną. Dlatego lekarze przestrzegają, by kropli nie używać dłużej niż 4-5 dni. Jeśli po tym czasie katar nie mija, lepiej sięgnąć po lek w tabletkach (np. Sudafed, Acatar – uwaga, nie mogą ich stosować osoby z problemami kardiologicznymi, nadciśnieniem tętniczym, jaskrą), który też obkurcza naczynka w błonie śluzowej, ale nie powoduje efektu odbicia, tak jak miejscowo działające krople. Najbezpieczniejsze jednak jest przepłukiwanie nosa solą fizjologiczną lub aerozolem z wodą morską czy inhalowanie olejkami eterycznymi (eukaliptus, mentol) – oczyszczają, nawilżają i odkażają śluzówkę.

Na ból gardła - stosuj płukanki zamiast tabletek

Tabletki do ssania to najpopularniejszy środek na ból gardła, jednak zawierają one substancje, które tylko w niewielkim stopniu przenikają do błony śluzowej gardła, dlatego nie mają większego znaczenia leczniczego. Zwiększają wydzielanie śliny, poprawiając nawilżenie śluzówki i łagodząc ból gardła, ale na tym ich zalety właściwie się kończą. Szybko trafiają do żołądka, a tu mogą wręcz szkodzić, zamiast leczyć - większość tych środków zawiera duże ilości cukru, mogą też podrażniać przewód pokarmowy i powodować biegunkę. Niektóre leki na gardło wywołują odrętwienie języka. Dlatego przy bólu gardła warto wspierać się środkami naturalnymi stosowanymi zewnętrznie, które nawilżają śluzówkę i działają antyseptycznie, nie obciążając żołądka – płukać gardło ciepłą wodą z solą lub naparem z rumianku. Potem przynajmniej przez pół godziny nie należy nic jeść ani pić. Odkażająco działa też szałwia i tymianek. Trzeba również dbać o dobre nawilżenie powietrza w domu.
Należy też pamiętać, że ból gardła może być objawem nie tylko przeziębienia czy grypy (SPRAWDŹ >> o czym może świadczyć ból gardła) - ssanie tabletek czy stosowanie płukanek przed wizytą lekarza może wtedy utrudnić postawienie właściwej diagnozy.

Jeśli bierzesz leki łagodzące objawy przeziębienia zawierające paracetamol, pamiętaj, by nie pić w tym czasie alkoholu (np. w postaci grzańca) - połączenie alkoholu i paracetamolu niszczy wątrobę!

Antybiotyk? Nie na przeziębienie!

Przeziębienie – katar, ból gardła, lekko podwyższona temperatura, kaszel, złe samopoczucie – to infekcja wywołana przez wirusy, a antybiotyki nie są w stanie w żaden sposób im zagrozić. Dlatego leczenie podwyższonej temperatury czy zatkanego nosa antybiotykiem (z reguły takim, który pozostał w naszej apteczce po walce z jakimś zakażeniem bakteryjnym) to jeden z najczęściej popełnianych błędów. W rezultacie takiej kuracji antybiotyk nie tylko nie pomoże, ale potem może okazać się zupełnie nieskuteczny w przypadku innej, znacznie poważniejszej infekcji, np. anginy bakteryjnej.

Kaszel - dobierz syrop do rodzaju kaszlu

Nie jest obojętne, jaki syrop, jak długo i o jakiej porze się stosuje. Na kaszel suchy powinien to być syrop hamujący odruch kaszlowy. Należy go zażywać przede wszystkim na noc, godzinę przed położeniem się do łóżka, żeby umożliwić sobie spokojny sen; w ciągu dnia stosować tylko w sytuacji, gdy kaszel jest bardzo dokuczliwy. Ale po 2-3 dniach taki syrop trzeba odstawić. Wtedy też kaszel suchy zwykle przechodzi w mokry i wówczas z pomocą przyjdzie syrop wykrztuśny, rozrzedzający wydzielinę i ułatwiający oczyszczenie oskrzeli. Należy go stosować w ciągu dnia po posiłku, ostatni raz późnym popołudniem, żeby kaszel nie utrudnił zasypiania.
Pamiętaj też, że wiele preparatów złożonych przeznaczonych do leczenia przeziębienia również zawiera składnik o działaniu przeciwkaszlowym - zwykle jest to hamujący kaszel suchy dekstrometorfan (zobacz w tabeli poniżej). Można je więc stosować w początkowej fazie choroby (pod warunkiem, że rzeczywiście mamy kaszel, a nie "na wszelki wypadek") i nie należy ich łączyć z syropem o działaniu wykrztuśnym.

TABELA: skład popularnych leków złożonych na przeziębienie i grypę

	para- ceta- mol	ibu- profen	pseudo- efedry- na	fenyle- fryna	dekstro- metor- fan	fenira- mina	wit. C	kwas ace- tyl.	kofe- ina	gwaja- fene- zyna
Fervex	x					x	x
Coldrex Maxgrip	x			x			x
Choligrip	x			x			x
Choligrip Max	x			x			x
Choligrip Effect	x								x
Febrisan	x			x			x
Gripex	x		x		x
Gripex Control	x								x
Gripex Max	x		x		x
Gripex Hotactive	x			x			x
Gripex Noc	x		x		x	x
Grypostop	x		x		x
Grypostop Mix	x		x		x	x
Grypolek	x		x		x					x
Gripblocker Express	x		x		x
Nurofen Zatoki		x	x
Ibum Grip		x	x
Antygrypin							x	x	x
Theraflu ExtraGrip	x			x		x
Theraflu Zatoki	x			x
Tabcin Trend	x		x			x

Jakie działanie mają składniki leków na przeziębienie i grypę?

• paracetamol - działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo;
• ibuprofen - działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i przeciwgorączkowo;
• pseudoefedryna - obkurcza naczynia krwionośne, zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa, udrożnia nos i zatoki, ułatwiając oddychanie;
• fenylefryna - ma działanie podobne do pseudoefedryny;
• dekstrometorfan - hamuje odruch kaszlu, stosuje się go przy męczącym kaszlu suchym;
• feniramina - ma działanie przeciwhistaminowe, przeciwalergiczne, ale łagodzi też katar towarzyszący przeziębieniu; może powodować senność, dlatego leki z feniraminą lepiej zażywać wieczorem i należy zachować ostrożność przy stosowaniu innych leków przeciwalergicznych;
• witamina C - do niedawna uważano, że wspomaga odporność organizmu, jednak najnowsze badania nad witaminą C nie potwierdzają tych właściwości;
• kwas acetylosalicylowy - działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i przeciwgorączkowo; nie należy go stosować przy chorobach wirusowych (a do takich należą przeziębienie i grypa), zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Jak widać w tabeli, ma go w swoim składzie tylko jeden preparat - Antygrypin;
• kofeina - działa pobudzająco;
• gwajafenezyna - działa wykrztuśnie (jest też składnikiem popularnego syropu przeciwkaszlowego Guajazyl); wśród leków złożonych stosowanych na przeziębienie gwajafenezynę zawiera tylko jeden - Grypolek. Co ciekawe, preparat ten ma też w składzie dekstrometorfan i reklamowany jest jako lek zarówno na kaszel suchy, jak i mokry. Problem w tym, że nie da się jednocześnie leczyć obu rodzajów kaszlu.

Jak widać z naszego zestawienia, wybranie właściwego leku często utrudniają sami producenci. Zdarza się, że nazwy preparatów o takim samym składzie sugerują inne zastosowanie - np. Nurofen Zatoki i Ibum Grip. Producenci wprowadzają też serie preparatów, które bardzo różnią się składem albo wręcz przeciwnie - są do siebie bardzo podobne, np. Gripex Control jest praktycznie tylko lekiem przeciwbólowym (paracetamol + kofeina), tymczasem "zwykły" Gripex zawiera oprócz paracetamolu składnik łagodzący katar, do tego przeciwkaszlowy dekstrometorfan, Gripex Noc do tego zestawu dołącza jeszcze lek przeciwhistaminowy. Z kolei Gripex Max ma taki sam skład jak Gripex, jest w nim tylko więcej paracetamolu (podobnie jest z Choligripem i Choligripem Max). Dlatego zanim popędzisz do apteki, przeczytaj opis leku (ulotki ze szczegółowym opisem działania i listą przeciwwskazań dostępne są w aptekach internetowych i na stronach producentów) lub poradź się farmaceuty.

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/grypa-i-przeziebienia/leczenie-przeziebienia-5-najczesciej-popelnianych-bledow_42505.html